Uzunluk Nedir ?

• 1 Uzunluk Ölçüsü Ne Demektir
• 2 Uzunluk Nedir
• 3 Ölçü Nedir
• 4 UZUNLUK ÖLÇÜLERİ
• 5 METRENİN KATLARI VE ASKATLARI
• 6 ALAN ÖLÇÜLERİ
• 7 METRE KARENİN KATLARI VE ASKATLARI
• 8 HACİM ÖLÇÜLERİ
• 9 SIVI ÖLÇÜLERİ

Uzunluk ölçümü yapmak neden önemlidir, ölçme olayının önemi, ölçümler neden olur, neden uzunluk ölçümü yapılır, günlük hayatta uzunluk ölçümü nasıl yapılır, uzunluk ölçmek neden önemlidir, ölçü çevrimleri nelerdir, ölçü dönüşümleri nelerdir, metrenin as katları ve üst katları nelerdir.

Uzunluk Ölçüsü Ne Demektir

Uzunluğu ölçmek için kullanılan metre, yarda vb. herhangi bir birimdir.

Uzunluk Nedir

1. Bir şeyin bir uçtan öbür uca kadar olan uzaklığı.
2. İki nokta arasındaki yer aralığının ölçümü, tul.
3. Bir yüzeyin iki temel boyutundan en büyük olanı, boy, en karşıtı. Örnek: Üç buçuk metre uzunluğunda bir kalas bul, getir. H. R. Gürpınar
4. Yazının, sözün kapsam yönünden genişliği.
5. Süre yönünden uzun olma durumu.
6. Bir filminuzunluk birimiyle (metre ya da ayak) belirtilen boyu.

Ölçü Nedir

1. Bir niceliği, o nicelik için kabul edilmiş birimlerden birine göre oranlayarak değerlendirme, mizan.
2. Bu değerlendirmede kullanılan birim, ölçme birimi. Örnek: Ziyanımız, ölçülere sığmayacak kadar büyüktür. R. E. Ünaydın
3. Ölçme sonucu bulunan rakam.
4. Belirlenmiş boyut.
5. Değer, itibar. Örnek: Şimdiki ölçülere uymaz bir biçimi vardı. Y. Z. Ortaç
6. Aşırı olmama, ılımlı, uygun olma durumu.
7. Bir şiirdeki dizelerin hece ve durak bakımından denk oluşu, vezin.
8. Ölçüt.
9. Basınç, sıcaklık, akışkan düzeyi, aralık gibi nicelikler ölçen özel aygıt.

UZUNLUK ÖLÇÜLERİ

Uzunluk ölçüsü temel birimi metredir.

METRENİN KATLARI VE ASKATLARI

Metrenin askatları:
Mili metre
Santimetre
Desimetre
Katları:
Dekametre
Hektometre
Kilometre

1 km = 1000 m
1 hm = 100 m
1 dam = 10 m

METRE
1 dm = 0,1 m
1 cm = 0,01 m
1 mm = 0,001 m

Uzunluk ölçü birimleri, askatlarına çevirirken her basamakta 10 ile çarpılır. Katlarına çevirirken de her basamakta 10 ile bölünür.

Uzunluk Ölçü Birimlerinin Birbirine Çevrilmesi

Örnek:
32 m’ yi metrenin katları ve askatları cinsinden ifade edelim.
Çözüm:
32 m = 320 dm
32m = 3200 cm
32m = 32000 mm

32 m = 3,2 dam
32m = 0,32 hm
32m = 0,032 km

ALAN ÖLÇÜLERİ

Alan ölçüsü temel birimi “metrekare”dir. Kenar uzunluğu 1 metre olan karenin alanına metre kare denir, “m2” biçiminde gösterilir.

METRE KARENİN KATLARI VE ASKATLARI

Metrekarenin askatları:
Milimetre kare
Santimetre
Milimetre kare
Katları:
Dekametre kare
Hektometre kare
Kilometre kare

1 km2 = 1000000 m2
1 hm2 = 10000 m2
1 dam2 = 100 m2

METRE KARE
1 dm2 = 0,01 m2
1 cm2 = 0,001 m2
1 mm2 = 0,000001 m2

Alan ölçü birimleri askatlara çevrilirken her basamakta 100 ile çarpılır. Katlarına çevrilirken de her basmakta 100 ile bölünür.
Alan ölçü birimlerinin birbirine çevrilmesi:
Örnek :
53,64 m2= 5364 dm2
53,64 m2= 536400 cm2
53,64 m2=53640000 mm2
53,64 m2=0, 5364 dam2
53,64 m2=0,005364 hm2
53,64 m2=0,00005364 km2

HACİM ÖLÇÜLERİ

Hacim ölçüsü temel birimi “metre küp” tür. Kısaca “1 m3” olarak gösterilir.
Her ayrıtın uzunluğu 1 metre olan küpün hacmine metre küp denir.

Metre Küpün Katları ve Askatları

Askatlar:
Milimetre küp
Santimetre küp
Desimetre küp
Katları:
Dekametre küp
Hektometre küp
Kilometre küp

1 km3 = 1000000000 m3
1hm3 = 1000000m3
1 dam3 = 1000 m3

METRE KÜP

1 dm3 = 0,001 m3
1 cm3 = 0,0000001 m3
1 mm3 = 0,000000001 m3

Hacim ölçü birimini askatlarına çevirirken her basamakta 1000 ile çarpılır. Katlarına çevrilirken de her basamak 1000 ile bölünür. Hacim ölçü birimlerinin birbirine çevrilmesi:

Örnek:
7,2 m3’ ü askatlarına ve katlarına çevirelim.
7,2 m3 = 7200 dm3
7,2 m3 = 7200000 cm3
7,2 m3 = 7200000000 mm3
7,2 m3 = 0,0072 dam3
7,2 m3 = 0,0000072 hm3
7,2 m3 = 0,000000000 km3

SIVI ÖLÇÜLERİ

Gaz, benzin, süt ve su gibi akıcı maddeler, litre ile ölçülür. Sıvı ölçüsünün temel birimi “litre” dir , “lt” ile gösterilir. 1 litre sıvının hacmi 1 dm3 tür.

Litrenin Katları ve Askatları

Milillitre
Santilitre
Desilitre
Katları:
Dekalitre
Hektolitre
Kilolitre

1 kl = 1000 lt
1 hl = 100 lt
1 dal = 10 lt
LİTRE
1 dl = 0,1 lt
1 cl = 0,01 lt
1 ml = 0,001 lt

Sıvı ölçü birimlerini askatlarına çevrilirken 10 ile çarpılır. Katlarına çevrilirken her basamakta 10 ile bölünür.
Sıvı ölçü birimlerinin birbirine çevrilmesi:
Örnek:
24 lt’yi katlarına ve askatlarına çevirelim.
24 lt = 240 dl
24 lt = 2400 cl
24 lt = 24000 ml
24 lt = 2,4 dal
24 lt = 0,24 hl
24 lt = 0,024 kl

Sıvı Ölçüsü:

1) 50 litrelik sütün 5 litresi satıldıysa geriye kaç ml süt kalmıştır?
Çözüm:
50 lt = 50000 ml süt yapar.
5,5 litre süt= 5500 ml süt yapar.
50000 – 5500 = 44500 ml süt yapar.

Alan ölçüsü:

2) 0,238 km2 kaç m2 dir?
Çözüm:
1 km2 = 1000000 m2
0,238 km2 = 238000 m2 = 238.103

Hacim Ölçüsü:

3) 0,45 m3 kolonyayı 15 cl’lik şişelere doldurmak için kaç şişe gereklidir?
Çözüm:
0,45 m3 = 450 dm3
1 dm3 = 1 lt
450 dm3 = 450 lt = 45000 cl
45000 cl: 15 cl= 3000 şişe gereklidir.

Uzunluk Ölçüsü:

4) 8 hm 8 dam 8 m – 1000 mm 100 cm 10 dm işleminin sonucunu bulunuz.
Çözüm: 8 hm = 800 m
8 dam = 80 m
800m+80m+8m=888m
1000 mm = 1 m
100 cm = 1 m
10 dm = 1m
1m+ 1m + 1m= 3m
Sonuç metre cinsinden istendiği için hepsini metreye çevirerek işlem yapılır.
888m- 3m= 885 m

Sıcaklık nedir?

Bir maddenin, bir molekülünün ortalama kinetik enerjisi. Bir maddenin bütün moleküllerinin toplam enerjisine ise ısı denir. Sıcaklık bir nevi ısı yoğunluğudur. Günlük konuşmalarda sıcaklık yerine ısı kelimesi yanlışlıkla kullanılmaktadır. Tariften de anlaşılacağı üzere sıcaklıkla ısı tamamen farklı terimlerdir. Bir kibrit alevinin sıcaklığı 300°C’dir, bir avuç içini dahi ısıtamaz; Ancak bir kalorifer radyatörünün dış sıcaklığı 50-60°C’dir. Fakat büyük bir odayı rahatça ısıtır. Duyu organlarıyla sıcaklık hakkında fikir sahibi olunabilir. Bir cismin çok soğuk, sıcak veya ılık olduğu parmağı dokundurmakla anlaşılabilir. Dolayısıyla sıcaklık tahmin edilebilir. Isı alan cismin sıcaklığı artar, ısı kaybeden cismin sıcaklığı ise düşer. Sıcaklık ölçen aletlere termometre denir. Termometre haznesinde bulunan sıvı (cıva veya alkol) sıcaklık artınca genleşir. Mevcut termometre çeşitlerinin hemen hepsinde suyun donma noktası ile kaynamanoktası esas alınarak derecelendirme yapılmıştır. (Bkz. Termometre)

Termodinamik sıcaklık birimi derecedir (°). 1°= Tü/273 ifadesinde Tü; buz, su ve buhar olmak üzere üç fazdan meydana gelen sistemin denge sıcaklığıdır. 273 ise, en düşük mutlak sıcaklık, kelvin derecesi (°K) olup, öyle seçilmiştir ki, suyun kaynama noktasıyla donma noktası arasındaki sıcaklık farkı, 100°K’dir. Reomür derecesinde (°R) ise donma noktası ile kaynama noktası arasındaki sıcaklık farkı 80 °R’dir

Günümüzde kullanılan sıcaklık birimi santigrad derece (°C) ve ölçme aleti olarak da civalı, ispirtolu termometre veya yaylı, ibreli pirometreler kullanılır. Belirli sabit noktalara ve ölçme metodlarına göre milletlerarası pratik sıcaklık ölçeği standarttır.

Genel olarak 0°C ve altı, soğuk kabul edilir. Sıcaklık artışına ısıtma, sıcaklığın düşürülmesine

soğutma denir. Normal insan vücudu sıcaklığı 37°C’dir.

Bir sistemle çevresi arasında bir sıcaklık farkı mevcutsa, o  zaman  sistemle çevresi arasında ısı alışverişi vardır. Eğer sistemle çevresi eşit sıcaklıkta iseler o zaman bir sıcaklık farkı mevcut olmadığından ısı alışverişi yoktur.

Milletlerarası standartlarda Fahrenhayt (°F) sıcaklık derecesi de kullanılmaktadır.

Sözlükte "sıcaklık" ne demek?

1. Sıcak olan şeyin durumu, etkisi ya da sıcak olan şeyin niteliği, hararet; hamamlarda yıkanılan sıcak yer.
2. Bir araçla ya da aygıtla ölçülebilen ısı derecesi, suhunet; sevgi, içtenlik ve sevimlilik.
3. Isı.

Cümle içinde kullanımı

Havanın sıcaklığı.

Sıcaklık kelimesinin ingilizcesi

n. heat, warmth, temperature, fervor, fervour [Brit.]
pref. pyro

Hacim nedir?

Bir cismin uzayda kapladığı yer. Geometri ve diğer bilimlerde hacim V ile gösterilir. Uzunluk tek boyuttur. Yüzey veya alan iki boyutlu, hacim ise üç boyutludur. Dolayısıyle cisimler de üç boyutludur: Uzunluk genişlik ve yükseklik. Maddenin üç hali; katı, sıvı ve gazdır. Katıların sabit ve belirli bir hacmi vardır. Sıvılar ise bulundukları kabın şekline uyarak yine sabit bir hacime sahiptirler. Gazlar, daima bulundukları kapalı kabın tamamını doldururlar ve kabın hacmi kadar yer işgal ederler. Hacim, kabul edilen birimin kübü ile ifade edilir. Bu birim metre  ise m3 , cm ise cm3 , mm3 vs

Geometrik bakımdan düzgün olan prizmatik bir cismin hacmi hesaplanırken eni, boyu ve yüksekliği çarpılır.

Bazı geometrik cisimlerin hacim formülleri:

Küp: Kenar uzunluğu a olan bir kübün hacmi V= a3 tür.

Prizma: Kenar uzunlukları a,b ve c olan bir dik prizmanın hacmi, bu üç uzunluğun çarpımına eşittir: V= a . b . c

Üçgen prizma: Taban alanı ile yüksekliğin çarpımına eşitir: V= a . h/2 . H

Küre: (4/3) . pi . r3

Silindir: pi . r2 . h

Geometrik bakımdan düzgün şekli bulunmayan cisimlerin hacimleri böyle kesin formüllerle bulunamaz. Eğer cisim yoğunluğu bilinen bir maddeden yapılmış ise kütlesi yoğunluğuna bölünerek (V= m/d) bulunur. Cismin yoğunluğu bilinmiyorsa cisim dereceli kap içinde bulunan suyun içine bırakılır. Suyun hacmindeki değişiklik cismin hacmine eşittir. Bir de cisim ağzına kadar tamamen su dolu bir kabın içine bırakılır. Taşan su zayi edilmeden alınıp tartılır. Taşan suyun gram cinsinden kütlesi cismin cm3 cinsinden hacmine eşittir (Çünkü suyun yoğunluğu 1 gr/cm3 ).

Sözlükte "hacim" ne demek?

1. Oylum.

Hacim kelimesinin ingilizcesi

n. volume, capacity, body, bulk, gauge
n. pilgrimage, hadj
n. hadji, pilgrim

K

Kütle nedir?

Bir cismi meydana getiren madde miktarı. kütle ağırlığın bir sebebidir. Yerçekiminin kütleye olan etkisine de ağırlık denir

Kütle birimleri gram, kilogram ve tondur. Diğer bir deyişle cismin hızlanmaya gösterdiği dirençtir. Bütün maddi cisimlerin bir kütlesi mevcuttur. Bunlar hareketlerini değiştirecek her türlü müdahaleye karşı direnç gösterirler. Bir cismin kütlesi kendisinin temel ve daimi bir özel değeri olup, değişmez.

Mesela; ağırlık yere göre değişen bir büyüklük olduğu halde, kütle değişmez.

Newton’un ikinci hareket kanunu F = m.a şeklinde olup, bir cisme bir a ivmesi verilmesi için tatbik edilecek F kuvveti, m kütlesi ile orantılıdır. Yani, kütle büyüdükçe gerekli kuvvet de büyüyecektir. Kütlenin bir özelliği de konumunun varlığıdır. Yani, kütle insanlar tarafından yoktan var edilemez ve mevcut olan da yok edilemez. Ancak bu enerjiye çevrilebilir. Yani, yeni bir kütle veya enerji ortaya konulamaz ancak birbirine çevrilir.

Einstein kendisinin kurduğu özel izafiyet teorisiyle, kütle ve enerji arasındaki ilgiye modern bir açıklama getirmiştir. Bu teoriye göre bir cismin enerjisi arttıkça kütlesinin büyüyeceğini öne sürmüştür. Bu, daha sonra deneylerle de gerçekleşmiştir. Buna göre, bir cismin, enerjisi arttıkça, kütlesi de artar. Mesela, bir cisimi ışık hızına yakın bir hızla hareket ederse, onun kinetik enerjisi ve dolayısıyla kütlesi artacaktır. Einstein’in meşhur formülü E= m.c2 , kütlede meydana gelen değişikliğin ışığın hızının karesiyle çarpımı enerjide meydana gelen değişikliğe eşit olduğunu bildirir. Ancak bu değişimler normal hızlarda oldukça düşüktür. Önemli farklar, cismin hızının ışık

hızı ile mukayese edilebilecek seviyede olması halinde ortaya çıkar.

Sözlükte "kütle" ne demek?

1. (katı maddeler için) büyük parça, küme  yığın.
2. Belirli işleviyle özellik gösteren, bir araya gelmiş büyük insan topluluğu.
3. Bir nesneye uygulanan kuvvetle, oluşan ivme arasındaki orantıyı veren katsayı ya da nesne niceliği.

Kütle kelimesinin ingilizcesi

n. mass, bulk, block, aggregate, body, group, force, gob, pack
Köken: Arapça